‘𝐕𝐨𝐥𝐠𝐳𝐚𝐚𝐦𝐡𝐞𝐢𝐝 𝐳𝐢𝐭 𝐧𝐢𝐞𝐭 𝐢𝐧 𝐝𝐞 𝐚𝐚𝐫𝐝 𝐯𝐚𝐧 𝐝𝐞 𝐦𝐞𝐧𝐬’
𝘐𝘯 1472 𝘷𝘰𝘯𝘥 𝘰𝘱 𝘩𝘦𝘵 𝘬𝘦𝘳𝘬𝘱𝘭𝘦𝘪𝘯 𝘪𝘯 𝘈𝘭𝘮𝘦𝘯 𝘥𝘦 𝘦𝘦𝘳𝘴𝘵𝘦 𝘩𝘦𝘬𝘴𝘦𝘯𝘷𝘦𝘳𝘣𝘳𝘢𝘯𝘥𝘪𝘯𝘨 𝘷𝘢𝘯 𝘕𝘦𝘥𝘦𝘳𝘭𝘢𝘯𝘥 𝘱𝘭𝘢𝘢𝘵𝘴: 𝘩𝘦𝘵 𝘦𝘪𝘯𝘥𝘦 𝘷𝘢𝘯 𝘷𝘳𝘰𝘦𝘥𝘷𝘳𝘰𝘶𝘸 𝘈𝘭𝘦𝘺𝘥𝘢 𝘮𝘢𝘳𝘬𝘦𝘦𝘳𝘥𝘦 𝘩𝘦𝘵 𝘣𝘦𝘨𝘪𝘯 𝘷𝘢𝘯 𝘦𝘦𝘶𝘸𝘦𝘯 𝘷𝘳𝘰𝘶𝘸𝘦𝘯𝘰𝘯𝘥𝘦𝘳𝘥𝘳𝘶𝘬𝘬𝘪𝘯𝘨. 𝘖𝘱 𝘥𝘢𝘵𝘻𝘦𝘭𝘧𝘥𝘦 𝘬𝘦𝘳𝘬𝘱𝘭𝘦𝘪𝘯 𝘴𝘱𝘦𝘦𝘭𝘵 𝘛𝘩𝘦𝘢𝘵𝘦𝘳𝘮𝘢𝘬𝘦𝘳𝘴 𝘈𝘤𝘩𝘵𝘦𝘳𝘩𝘰𝘦𝘬 𝘥𝘦 𝘷𝘰𝘰𝘳𝘴𝘵𝘦𝘭𝘭𝘪𝘯𝘨 𝘋𝘦 𝘏𝘦𝘬𝘴 𝘷𝘢𝘯 𝘈𝘭𝘮𝘦𝘯 𝘰𝘷𝘦𝘳 𝘥𝘦𝘻𝘦 𝘰𝘯𝘷𝘰𝘰𝘳𝘴𝘵𝘦𝘭𝘣𝘢𝘳𝘦 𝘨𝘦𝘣𝘦𝘶𝘳𝘵𝘦𝘯𝘪𝘴. 𝘏𝘢𝘯𝘯𝘦𝘬𝘦 𝘏𝘶𝘶𝘳𝘯𝘪𝘯𝘬 (24) 𝘪𝘴 𝘶𝘪𝘵𝘷𝘰𝘦𝘳𝘦𝘯𝘥 𝘱𝘳𝘰𝘥𝘶𝘤𝘦𝘯𝘵 𝘷𝘢𝘯 𝘥𝘦 𝘸𝘦𝘨𝘦𝘯𝘴 𝘴𝘶𝘤𝘤𝘦𝘴 𝘨𝘦𝘱𝘳𝘰𝘭𝘰𝘯𝘨𝘦𝘦𝘳𝘥𝘦 𝘵𝘩𝘦𝘢𝘵𝘦𝘳𝘱𝘳𝘰𝘥𝘶𝘤𝘵𝘪𝘦. 𝘖𝘱 𝘮𝘰𝘮𝘦𝘯𝘵 𝘷𝘢𝘯 𝘴𝘱𝘳𝘦𝘬𝘦𝘯 𝘻𝘪𝘵 𝘻𝘦 𝘮𝘪𝘥𝘥𝘦𝘯 𝘪𝘯 𝘥𝘦 𝘵𝘸𝘦𝘦𝘥𝘦 𝘳𝘦𝘦𝘬𝘴 𝘷𝘰𝘰𝘳𝘴𝘵𝘦𝘭𝘭𝘪𝘯𝘨𝘦𝘯.

𝗪𝗮𝘁 𝗶𝘀 𝗷𝗲 𝗵𝘂𝗶𝗱𝗶𝗴𝗲 𝗴𝗲𝗺𝗼𝗲𝗱𝘀𝘁𝗼𝗲𝘀𝘁𝗮𝗻𝗱?
“Het is 10 uur, ik ben pas net wakker maar ik ben toch al vol aan. Vanavond (op 18 juni, red.) starten we met de eerste van deze reeks voorstellingen. Vorig jaar speelden we al twaalf keer en het succes voelen we nog steeds. Er staan ons nog 24 shows te wachten.”

𝗪𝗮𝘁 𝗶𝘀 𝗷𝗼𝘂𝘄 𝗶𝗱𝗲𝗲 𝘃𝗮𝗻 𝗴𝗲𝗹𝘂𝗸?
“Dat ik mag doen wat ik leuk vind en dat ik daar anderen mee kan inspireren of blij maken. De Heks van Almen is een verhaal dat moet worden verteld en het publiek voelt dat. Dat ik dát mag doen, dat maakt mij gelukkig. Om zo’n onderbelicht stuk geschiedenis, uit mijn eigen woonplaats nota bene, aandacht te geven voelt erg goed.”

𝗪𝗮𝘁 𝗶𝘀 𝗷𝗼𝘂𝘄 𝗶𝗱𝗲𝗲 𝘃𝗮𝗻 𝗲𝗹𝗹𝗲𝗻𝗱𝗲?
“Onderdrukking op wat voor manier dan ook. Een gevolg van de heksenverbrandingen is dat het vrouwenpact verloren ging: gemartelde vrouwen die van hekserij werden verdacht noemden namen van andere vrouwen. Hetgeen logischerwijs onder vrouwen voor enorme argwaan zorgde. Met als resultaat dat de vrouw dan maar lief, mooi en volgzaam werd om veilig te zijn. De man, op zijn beurt, hoorde fysiek sterk te zijn en niet gehinderd te worden door emoties. Deze verdeling vloeide eeuwen door. ‘Je hebt verloren van een meisje’ roepen jongens nog steeds. Maar toch groeien we nu op in een tijd waarin de man/vrouw rolverdeling éindelijk op de schop gaat.”

𝗔𝗮𝗻 𝘄𝗲𝗹𝗸𝗲 𝗸𝗮𝗿𝗮𝗸𝘁𝗲𝗿𝘀 𝘂𝗶𝘁 𝗱𝗲 𝘄𝗲𝗿𝗲𝗹𝗱𝗴𝗲𝘀𝗰𝗵𝗶𝗲𝗱𝗲𝗻𝗶𝘀 𝗵𝗲𝗯 𝗷𝗲 𝗱𝗲 𝗴𝗿𝗼𝗼𝘁𝘀𝘁𝗲 𝗵𝗲𝗸𝗲𝗹?
“De mannen die hoofdpersoon Aleyda hebben opgepakt, gemarteld en aan de schandpaal hebben gebonden wellicht. Maar ik ken die mannen natuurlijk niet, en werden zij niet gedwongen tot hun daden? Of wisten ze niet beter? Het is wenselijk voor machthebbers van allen tijde dat mensen volgzaam zijn, maar dat zit niet in de aard van de mens.”

𝗔𝗹𝘀 𝗷𝗲 𝗻𝗶𝗲𝘁 𝗷𝗲𝘇𝗲𝗹𝗳 𝗺𝗮𝗴 𝗸𝗶𝗲𝘇𝗲𝗻, 𝘄𝗶𝗲 𝘇𝗼𝘂 𝗷𝗲 𝗱𝗮𝗻 𝗲𝗲𝗻 𝗱𝗮𝗴𝗷𝗲 𝘄𝗶𝗹𝗹𝗲𝗻 𝘇𝗶𝗷𝗻?
Een vrouw uit Almen in de middeleeuwen.”

𝗪𝗶𝗲 𝗯𝗲𝘄𝗼𝗻𝗱𝗲𝗿 𝗷𝗲?
“Mijn moeder, ze is een geweldig voorbeeld geweest. En Manja Bedner (actrice en schrijfster) en Julia Bedner (actrice), in het echt en in de voorstelling zijn het moeder en dochter.”

𝗪𝗲𝗹𝗸 𝘁𝗮𝗹𝗲𝗻𝘁 𝗵𝗮𝗱 𝗷𝗲 𝗴𝗿𝗮𝗮𝗴 𝘄𝗶𝗹𝗹𝗲𝗻 𝗵𝗲𝗯𝗯𝗲𝗻?
Ik zie het als uitdaging in het leven dat je tevreden bent met wat je hebt en dat je doelbewust toewerkt naar hetgeen je wil. Dat vergt een boel toewijding en gedrevenheid. Dat heb ik al wel, maar het is iets dat ik heel graag wil vasthouden.”

𝗪𝗮𝗮𝗿 𝘇𝗼𝘂 𝗷𝗲 𝘄𝗲𝗹 𝘄𝗶𝗹𝗹𝗲𝗻 𝘄𝗼𝗻𝗲𝗻?
“Ik ben niet gebonden aan een plek. Maar Almen, waar ik geboren en getogen ben, is een mooi en bijzonder dorp. Dat was het al in de Middeleeuwen en nu nog steeds. Honderd jaar na de verbranding van Aleyda zou er opnieuw een veroordeelde heks worden verbrand. Maar daartegen hebben de inwoners zich destijds verzet. De Almenaren bepalen nog steeds samen hoe het er in het dorp aan toe gaat: men regelt veel zelf, er wordt heel veel georganiseerd en iedereen hoort erbij.”

‘𝘋𝘦 𝘩𝘦𝘬𝘴 𝘷𝘢𝘯 𝘈𝘭𝘮𝘦𝘯’ 𝘩𝘦𝘦𝘧𝘵 𝘢𝘧𝘨𝘦𝘭𝘰𝘱𝘦𝘯 𝘻𝘰𝘮𝘦𝘳 𝘱𝘭𝘢𝘢𝘵𝘴𝘨𝘦𝘷𝘰𝘯𝘥𝘦𝘯 𝘰𝘱 𝘩𝘦𝘵 𝘬𝘦𝘳𝘬𝘱𝘭𝘦𝘪𝘯 𝘪𝘯 𝘈𝘭𝘮𝘦𝘯. 𝘗𝘢𝘬 𝘈𝘯 𝘰𝘯𝘥𝘦𝘳𝘴𝘵𝘦𝘶𝘯𝘥𝘦 𝘥𝘦 𝘵𝘩𝘦𝘢𝘵𝘦𝘳𝘷𝘰𝘰𝘳𝘴𝘵𝘦𝘭𝘭𝘪𝘯𝘨 𝘧𝘪𝘯𝘢𝘯𝘤𝘪𝘦𝘦𝘭 𝘦𝘯 𝘰𝘱 𝘩𝘦𝘵 𝘨𝘦𝘣𝘪𝘦𝘥 𝘷𝘢𝘯 𝘱𝘳𝘰𝘮𝘰𝘵𝘪𝘦.

Tekst Ilja Vaags (Alles komt goed BV, organisatie Zwarte Cross en Manana Manana)
Foto’s Martine Siemens Fotografie